W tym dziale poświęcamy sporo uwagi na porady, które wprowadzą dużą dawkę wiedzy potrzebną by mądrze wykorzystywać produkty wapniowe.

W Polsce obecnie mamy wysyp wszelakiej jakości nawozów wapniowych granulowanych. Rolnicy w dzisiejszych czasach coraz częściej pytają o kredę granulowaną mając świadomość , iż kreda jest im potrzebna. W efekcie tego wielu producentów nie zważając na aspekt merytoryczny zaczęło produkować „granulowaną kredę jako synonim kredy”. W wyniku tego na rynku powstało bardzo dużo produktów wapniowych w formie granulatu, które sprzedawane są jako kreda a nigdy kredą nie było . Rolnicy zaganiani w natłoku swoich obowiązków nie sprawdzają oznaczeń na produktach kupując niekiedy wszystko co tanie, białe i granulowane. Finalnie zastosowanie takiego produktu daje brak spodziewanych efektów, drenaż kieszeni i spadek wiary w sens wapnowania – które to przecież miało dawać takie szybkie efekty na każdym poziomie – także finansowym. Wapnowanie to nie tylko ph. Na wielu polach w naszym kraju nadal występują problemy związane z zawartością wapnia w glebie. Objawia się to w podwójny sposób

– z jednej strony niskim i bardzo niskim pH gleby,

– z drugiej strony stanem w którym wapń zawarty w glebie jest niedostępny dla roślin.

Coraz częściej rolnicy zauważają na swoich plantacjach widoczne oznaki niedoboru wapnia dla roślin.  Ten stan jest zauważalny przy prawidłowym odczynie gleby czyli pH. Dla wielu producentów stan ten jest niezrozumiały: czemu roślinom brakuje wapnia skoro pH jest prawidłowe a pola są regularnie wapnowane?

Dzieje się tak dlatego, że przez wiele lat na polskich polach stosowało i stosuje się nadal

produkty o nie do końca prawidłowej i sprawdzonej jakości. Wielu rolników zapomina, że samo pH to nie jest poziom wapnia w glebie a stan równowagi pomiędzy jonami w niej zawartymi – zarówno jonami dodatnimi jak i ujemnymi.

Dla roślin uprawnych stan, w którym brakuje wapnia dostępnego dla nich stanowi wyhamowanie wegetacji i brak możliwości prawidłowego rozwoju w czasie przebiegu wegetacji. Struktura komórkowa bowiem w każdej roślinie na Ziemi jest zbudowana i oparta o błony, których jednym z głównych składników jest właśnie wapń. Jego brak lub niedobór powoduje ogromne spustoszenia w organizmach poszczególnych roślin .

Właściwy poziom wapnia dostępnego to: wyższa wydajność  fotosyntezy, prawidłowy kształt liści i owoców, większa odporność roślin na choroby grzybowe ,prawidłowe przewodzenie impulsów nerwowych w roślinie, wzrost jakości plonu – niezależnie od gatunku czy odmiany.

Są często sytuacje gdy rolnik na swoich polach zauważa objawy niedoborów na roślinach. Czy to w zbożach, warzywach, roślinach okopowych, zasada jest taka sama – gdy brakuje czegoś w glebie najpierw następuje spadek plonu a następnie pojawiają się widoczne objawy niedoborów konkretnych składników.

Wraz ze wzrostem plonowania rolnicy, producenci rolni musza pamiętać o prostej zasadzie – im więcej z pola wyjmujesz tym więcej musisz na nie wnieść – nie da się bowiem inaczej zarządzać glebą . Niestety wielu rolników o tym zapomina – przykładem tego jest obecny w Polsce poziom magnezu w glebie.  Przy obecnym poziomie wiedzy to nie powinno mieć miejsca gdyż wszem i wobec jest ten temat poruszany.

Sprawa jest bardzo poważna bo  magnez: centralny element chlorofilu u roślin, najsilniejszy składnik antystresowy dla plantacji , przewodzenie impulsów nerwowych, naturalna odporność roślin na choroby, wzrost jakości plonu każdego gatunku

Aby podkreślić rolę magnezu warto w końcu powiedzieć że magnez w glebie:

Pomaga w utrzymaniu struktury gruzełkowatej ,zapobiega zamulaniu się przy silnych opadach ,wspomaga magazynowanie wody, odkwasza glebę lepiej niż wapń.

Gdy znana jest już rola magnezu oraz wapnia jako pierwiastka „powiązanego” należy odpowiedzieć sobie na pytanie – jak chce zaaplikować magnez??. Jeśli pole wymaga dostarczenia nie tylko magnezu ale i wapnia – należy szukać produktów o podwójnym składzie – by ograniczyć ilość przejazdów i w jednej czynności wykonać podwójną aplikację.

Występowanie  Mg w roślinie:

50% magnezu ogólnego znajduje się w liściach,

20% w nasionach, 4% w korzeniach

Niedobór magnezu powoduje:

– spadek odporności roślin na choroby,

– niższe plony,

– pogarsza jakość plonów,

– niższą zawartość białka, tłuszczu i cukrów.

Najskuteczniejszym i najtańszym sposobem nawożenia magnezem jest stosowanie wapna magnezowego. Zabieg ten podnosi odczyn gleby, dlatego należy traktować go jako wapnowanie profilaktyczne. Magnez jest pierwiastkiem deficytowym w większości gleb lżejszych. Jest to składnik bardzo „ruchliwy” podlegający łatwo wymywaniu w głębsze warstwy profilu glebowego. Dlatego należy stosować go regularnie.

Z reguły im gleba lżejsza i bardziej kwaśna, tym wymywanie magnezu przebiega szybciej. Magnez dość łatwo wymywany jest nawet na glebach cięższych.

Niedobór magnezu dotyka niekiedy tylko rośliny we wczesnych fazach rozwojowych, gdy mają mały i płytki system korzeniowy. Po głębszym ukorzenieniu się roślin niedobór ustępuje. Na glebach lżejszych ubogich w magnez, na terenach pagórkowatych, intensywna uprawa wszystkich roślin wymaga praktycznie corocznego stosowania łatwo przyswajalnego magnezu Active Mag i MagnesiaCalc, który zawiera Mg CO3 42% ,Ca CO3 55% . Wszystkie rośliny mają wymagania względem magnezu, często większe niż do fosforu.

Wrażliwe na niedobór magnezu są wszystkie rośliny, a szczególnie rośliny kapustne, w tym rzepak, a także buraki, kukurydza, motylkowe, ziemniak oraz wiele warzyw:papryka, pomidor,ogórek,dynia, sałata i warzywa korzeniowe.

 Objawy niedoboru magnezu na roślinach  najpierw widoczne są na starszych organach, z których składnik przemieszcza się do młodszych. Po wyczerpaniu zasobów, objawy pojawiają się na młodszych częściach rośliny.

Zwiędły pokrój rośliny (zaburzenia gospodarki wodnej rośliny).

Paciorkowate chlorozy wzdłuż liści zbóż.

Nekrotyczne, smugowate plamy na liściach zbóż.

Zasychanie starszych liści .

Marmurkowate,chlorotyczne plamy pomiędzy żyłkami starszych liści roślin dwuliściennych.

Objawy niedoborów są intensywniejsze w czasie długotrwałej deszczowej pogody w wyniku wypłukania magnezu z gleby (na glebach lekkich).

Badanie gleby powinien wykonywać każdy rolnik minimum raz na 3 lata, jednak w rzeczywistości niewielu decyduje się na taki krok a jak wynika z rozmów z rolnikami nie wszyscy wiedzą gdzie można wykonać takie badania . Zważywszy na efektywność wykorzystania makroelementów dostarczanych w postaci nawozów mineralnych, których cena podbija kolejne rekordy warto by każdy rolnik robił szczegółowe analizy przynajmniej raz na sezon. Oprócz podstawowych  parametrów jak: PH ,Potas wymienny  ,Fosfor i Magnez wymienny ,określamy jeszcze Materię organiczną , Azot całkowity  ,Wapń wymienny ,Żelazo całkowite,  Glin Całkowity, Frakcję ilastą i wilgotność gleby .

Chciałabym wszystkim Państwu  przypomnieć jak ważna jest analiza gleby i w jaki sposób ją wykonać.

Pobieranie próbek gleby można wykonywać całorocznie aczkolwiek najczęściej wykonują ją rolnicy po żniwach lub jesienią . Można także wiosną przed rozpoczęciem okresu wegetacyjnego i wysiewem nawozów. Zasada pobierania próbek jest taka sama. Pobór próbek gleby najlepiej dokonywać laską Egnera, która jest do tego specjalnie przystosowana. Jednak zwykły szpadel także może dobrze się sprawdzić.

INSTRUKCJA POBIERANIA PRÓBEK GLEBOWYCH (opracowana na podstawie PN-R-04031:1997)

1. Przed przystąpieniem do pobierania próbek należy sporządzić szkic pól gospodarstwa przeznaczonych do badań.
2. Na polach tych należy zakreślić zasięg powierzchni uprawianych roślin np. okopowe, zboża, rzepak, itp.
3. Próbka (ogólna uśredniona) powinna reprezentować obszar użytku rolnego o zbliżonych warunkach przyrodniczych (typ, rodzaj i gatunek gleby, ukształtowanie terenu) i agrotechnicznych( przedplon, uprawa, nawożenie).

4. Powierzchnia użytku przypadająca na próbkę ogólną, przy wyrównanej pod względem glebowym powierzchni i zbliżonym ukształtowaniem terenu, nie może przekroczyć obszaru 4ha.
5. Próbkę ogólną należy przygotować oddzielnie dla każdej uprawy.
6. Próbki ogólne powinny być zaznaczone na dokładnie wykonanym szkicu, opatrzone kolejnymi numerami wraz z określeniem powierzchni pola, którą reprezentują. Próbki pobrane z użytków zielonych muszą być oprócz numeru oznakowane X.
7. Aby sporządzić próbkę ogólną należy pobrać do 20 próbek pierwotnych według schematu:

Kto wykonuje badanie gleby ?

Wojewódzkie  Okręgowe Stacje Chemiczno- Rolnicze, które swoim zasięgiem działania obejmują  tereny powiatów wchodzących w skład danego województwa, a w niektórych przypadkach również gmin, województw sąsiednich (zachowując podział sprzed reformy administracyjnej). W każdym jednak razie do dyspozycji rolników są pracownicy terenowi, którzy wskażą nam sposób pobrania próbek i to im możemy przekazać zebraną przez nas próbkę gleby.

Oprócz tego Firma PROMYK Agro, Producent nawozów wapniowych wykonuje precyzyjne badania skanerem glebowym– odpłatnie dla każdego rolnika ,świadcząc przy tym doradztwo rolnicze.

Oprócz podstawowych  parametrów jak: PH ,Potas wymienny  ,Fosfor i Magnez wymienny ,określamy jeszcze Materię organiczną , Azot całkowity  ,Wapń wymienny ,Żelazo całkowite,  Glin Całkowity, Frakcję ilastą i wilgotność gleby . Ze względu, iż takie badanie wykonuje się w krótkim odstępie czasu od pobrania próbek a wynik jest przesłany na maila rolnika w kwadrans od rozpoczęcia badania – takie badanie stanowi przewagę technologiczną i dostarcza miarodajnych danych rolnikowi.

Co możemy zbadać?

Stacje chemiczno-rolnicze mogą zbadać zawartość w glebie makroelementów (P,K, Mg) czy mikroelementów. W swojej ofercie SCHR-y mają również analizy odczynu (pH)metali ciężkich, nawozów, płodów rolnych. We współpracy ze stacją chemiczno-rolniczą możemy sporządzić profesjonalny plan nawozowy, bilans składników pokarmowych czy mapę odczynu i zasobności gleby. Problem w stacjach polega na tym, że czas oczekiwania na takie badanie jest bardzo długi .

Usługi, które wykonuje nasza firma PROMYK Agro to przede wszystkim szybkość , dokładność i zakres badanego materiału .Oprócz podstawowych  parametrów jak: PH ,Potas wymienny  ,Fosfor i Magnez wymienny ,określamy jeszcze Materię organiczną , Azot całkowity  ,Wapń wymienny ,Żelazo całkowite,  Glin Całkowity, Frakcję ilastą i wilgotność gleby .

Co daje nam badanie gleby ?

• Regulację odczynu gleby w przypadku jej zakwaszenia.
• Prawidłowe określenie potrzeb nawozowych.
• Wybór odpowiedniego rodzaju nawozu; Na rynku jest kilkaset nawozów jedno- i wieloskładnikowych – odpowiedni ich dobór i właściwa dawka pozwala uzyskać oszczędności kosztów i poprawę opłacalności produkcji.
• Poprawę ilości i jakości produkowanych płodów rolnych.
• Zastosowanie technik rolnictwa precyzyjnego.
• Ocenę poziomu żyzności, ewentualnie stopnia degradacji gleby.
• Sporządzenie planów nawozowych w warunkach gdzie określają to przepisy prawne

Najdogodniejszą porą wysiewu jest jesień  (przedsiewnie i pogłównie) oraz okres wiosenny. Nie ma obawy uszkodzenia „przypalenia” roślin ponieważ wszystkie wapna zarówno Active CALC jak i Active MAG z dodatkiem magnezu są ekologicznym wapnem węglanowym. Jest on wapnem bezpiecznym – nieagresywnym w przeciwieństwie do wapna tlenkowego i wodorotlenkowego. Wspomniane wapna są nawozami szybkodziałającymi i agresywnymi, które oddziałują niekorzystnie na mikroflorę gleby. Poza tym szybkie działanie można odnotować po zastosowaniu kredy ponieważ jest ona bardzo szybką dostępną  formą dla roślin pHopi FAST kreda typ 06a,  oraz nowość żywa KREDA H+ z dedykowanym kompleksem H+ ,produkt ten stanowi połączenia trzech pojedynczych składników : kredy ,kwasów organicznych i węgla organicznego

Nawozów PROMYK Agro nie należy mieszać z żadnym nawozem w komorze rozsiewacza. Można go jednak wysiewać w jednym terminie z innymi nawozami za wyjątkiem: saletry amonowej, mocznika, obornika, fosforanu amonu, siarczanu amonu, superfosfatu. Aplikację wapna granulowanego z wyżej wymienionymi nawozami sztucznymi należy poprzedzić odstępem czasowym minimum dwóch tygodni, a z obornikiem minimum czterech tygodni.

Produkt należy wysiewać podobnie jak inne nawozy granulowane przy pomocy standardowych rozsiewaczy rolniczych. Produkt należy wysiewać przedsiewnie pod agregat lub pogłównie po wschodach roślin. Nie należy wysiewać granulatu pod orkę – mieszanie z glebą jest niewskazane – lepiej zastosować granule  na wierzch na wyrównane pole i pozostawić granulat by się rozłożył i przesączył w głąb warstwy ornej gleby wraz z wodą opadową. Produkt idealnie nadaje się do stosowania na użytki zielone znacząco podnosząc ich wydajność.

Analiza gleby w sposób szczegółowy opisuje i przedstawia skład chemiczny gleby – w tym także pH gleby czyli jej odczyn. W Polsce są gleby które wymagają odkwaszania natychmiast, są także takie które mają odczyn uregulowany i prace wapnowania nie do końca są potrzebne. Mając wyniki gleby ze swoich pól każdy rolnik ma szansę w sposób prawidłowy i zgodny z zasadami chemii rolnej uregulować odczyn swoich pól zachowując jednocześnie „ tak drogo jak jest to konieczne, tak tanio jak jest to możliwe”. A zatem jeśli wapnowanie jest konieczne rolnik powinien wybrać nawozy od sprawdzonych zaufanych i krajowych dostawców a następnie zaaplikować je zgodnie z wyliczeniami opartymi o wyniki analiz swoich gleb.

Na rynku jest ogromny wybór produktów do odkwaszania gleb. Niestety producenci chcąc zyskiwać przewagi na rynku często posuwają się do nieuczciwych praktyk w efekcie czego rolnik dostaje towar o jakości często teoretycznej. Dość często z powodu braku wiedzy po stronie samego rolnika zakupuje on produkt , który nie jest dedykowany na jego gospodarstwa. Wszystkie tego typu zdarzenia zachęcają rolników do samego wapnowania pól.
Aby temu zapobiec konieczna jest zaufanie oraz jakość; zaufanie do producenta nawozów – czyli pewność że dana firma/producent pracuje i produkuje towar w sposób rzetelny i uczciwy , jakość – czyli finalnie widoczny efekt po zastosowaniu wybranego nawozu wapniowego.

Obecnie Polscy rolnicy zasługują na to by jako klientów traktować ich w sposób profesjonalny. Dziś to słowo oznacza doradztwo w wyborze nawozu, rynkowe ceny a więc pewność że rolnik nie przepłaca oraz logistyka czyli gwarancja że zamówiony towar dojedzie w miejsce i czas wyznaczone przez rolnika.