Próchnica jako istotny składnik gleby.

Przy świadomości jak cenna jest gleba, niestety jest ona narażona na degradację i dewastację.  Jeśli jeszcze z degradacji możemy przeciwdziałać i odwrócić jej skutki to dewastacja jest zazwyczaj nieodwracalna. Mówiąc o degradacji gleby myślimy o procesach i zjawiskach naturalnych spowodowanych działalnością człowieka, które oddziaływują negatywnie na glebę pogarszając jej właściwości, źle wpływają na żyzność, zasobność w składniki pokarmowe oraz obecne w glebie organizmy. Mówiąc o degradacji myślimy o całkowitym unicestwieniu właściwości użytkowych gleby na danym obszarze. I mogą to być obszary górnicze,przemysłowe i silnie zurbanizowane, takie z których zdarto pokrywę glebową lub na których zastosowano substancje zawierające metale ciężkie.Chcąc przeciwdziałać degradacji gleb zwłaszcza użytkowanych rolniczo powinniśmy dbać o materię organiczną i pracować nad zwiększeniem ilości próchnicy.

W materii organicznej będącej w glebie znajdują się: resztki roślinne – korzenie, pędy, liście, zwierzęce kwasy huminowe i fulwowe, żywe organizmy glebowe – dżdżownice, bakterie grzyby oraz produkty działalności tych organizmów. Dzięki złożonemu składowi próchnica pełni w glebie wiele ważnych funkcji a mianowicie:

– dobrze wpływa na wzrost i rozwój roślin dzięki łatwemu dostępowi do składników odżywczych zgromadzonych w kompleksie sorpcyjnym

– sprzyja powstawaniu pożądanej, gruzełkowatej struktury podłoża

– poprawia napowietrzenie gleby oraz wpływa na właściwą gospodarkę wodną

– zapobiega erozji

– poprawia strukturę gleb zwłaszcza ciężkich i zwięzłych staje się bardziej pulchna

– zwiększa zdolności buforowe ponieważ gromadzi duże ilości wody

– ułatwia nagrzewanie gleby dzięki temu, że jest ciemna i dzięki temu łagodzi stres roślin

– ogranicza straty związków mineralnych (m.in. azotu, potasu), które wolniej wypłukują się z gleby.

W polskich glebach zawartość próchnicy wacha się od 0,5 do 3,2% w przeliczeniu na węgiel organiczny. Od lat utrzymująca się w tym zakresie wartość próchnicy wpływa na stale pogarszające się właściwości fizykochemiczne i biologiczne gleb. Jako użytkownicy gruntów pod uprawy rolnicze musimy temu przeciwdziałać, konieczny jest powrót do stosowania nawozów naturalnych, siewu roślin na przyoranie lub stosowanie nawozów zawierających w swoim składzie kwasy humusowe wspierające odbudowę próchnicy w glebie